hoe je je medewerkers onbedoeld op het verkeerde spoor zet.
In een organisatie hebben we vele prikkels. Prikkels om iets te doen, of juist te laten. Helaas zijn die prikkels soms contraproductief. Vaak realiseren we ons dat niet…
Een paar voorbeelden:
Een onderneming waar ik werkte had een commissie systeem.
Op de adviesprijzen kon de vertegenwoordiger korting geven. Zijn commissie was daar mede afhankelijk van.
De schalen waren 0-5% korting, 5 tot 10% en 10 tot 15%.
Analyse van de verstrekte kortingen gaf aan dat 4,9%,
9,9% en 14,9% de meest voorkomende kortingen waren. Het commissie systeem werd aangepast, elke procent meer korting scheelde commissie. Het gevolg: de EBIT steeg met een volle 3%!
Een ander bedrijf maakte veel gebruik van transporteurs voor landbouwproducten.
De prijs was per ton. Maar bij het inladen werd er veel tarra (zand en afval) meegenomen. Voor het vervoer daarvan (en voor het afvoeren) moest dus ook betaald worden!
De boeren werden voor de netto-opbrengsten betaald. Dus we wisten exact hoeveel tarra er aangeleverd werd.
Het systeem werd aangepast: de vervoerders kregen een hoger tarief naarmate de tarra lager was. Gevolg: de vervoerders kregen meer betaald en wij als bedrijf hadden per saldo minder kosten….. en de tarra bleef bij de boer.
Wat is nu de kern van een verkeerde prikkel?
Dat een maatregel (of prestatie indicator) neven effecten heeft, die schade doen aan het beoogde (hogere) resultaat. Onbedoeld wordt een persoon, afdeling of onderneming beloond voor verkeerd gedrag. Management Accounting is het vak wat zich bezighoudt met het gedrag om medewerkers te motiveren en te sturen in het belang van de onderneming.
Zijn perverse prikkels te voorkomen en hoe?
Ja! Door alle betrokkenen en hun rol in het betreffende proces integraal te bezien. Vervolgens moet de beoogde verandering vertaald worden in een prikkel, die voor alle betrokkenen een positief resultaat oplevert. We noemen dat “Goal Congruence”, oftewel doelovereenstemming.
Voorwaarde voor elke organisatie is een helder en eenduidig besturingssysteem. Prestatie indicatoren spelen daarbij een belangrijke rol. Helaas ligt het te vaak voor de hand om beschikbare en gemakkelijk meetbare financiële indicatoren te gebruiken. Te veel wordt er op een beperkt aantal kerncijfers gestuurd. En dan gaat het fout en wordt verkeerd gedrag beloond.
Helaas zijn we als management ons vaak niet bewust van de diverse prikkels die door de jaren zijn ingebouwd. Kijk er nog eens goed naar! We helpen je daar graag bij, op basis van kennis en eigen ervaringen!
